پلی لیست دین و زندگی درس 2
جزوه دین و زندگی پایه دهم (3 صفحه)دانلود
فیلم و جزوه طول سال دین و زندگی پایه دهم درس دوم – قسمت اول
دین و زندگی دهم انسانی درس دوم با جواب
درس 2 دین و زندگی دهم انسانی
درس دوم دین و زندگی پایه دهم با عنوان پر پرواز آمده است. این درس با استفاده از کتاب ( انسان در قرآن ) , اثر استاد شهید مرتضی مطهری , تدوین شده است.
موضوعات که در این درس از کتاب گنجانیده شده است : سرمایه های انسان , سرمایه و هدف و موانع رسیدن به هدف میباشد.
سرمایه های انسان چیست؟
هر آنچه را ما در آسمان و زمین مشاهده میکنیم , سرمایه های هستند که خداوند برای ما انسان ها خلق کرده است.
ولی یک تعداد از سرمایه های مهمی هستند که برای ما انسان ها عطا کرده تا با آن سرمایه ها بتوانیم به هدف خلقت ما یعنی تقرب به خدا دست پیدا کنیم و در مسیر رشد و کمال حرکت کنیم عبارت اند از:
مهمترین و با ارزش ترین سرمایه که ما میتوانیم به آن اشاره کنیم : عقل است . خداوند به ما عقل و نیروی اندیشیدن و نیروی تفکر کردن را عطا کرده است. به همین دلیل انسان ها را اشرف مخلوقات میگویند , چون میتوانیم با عقل و نیروی اندیشیدن خوب و بد را از هم تشخیص بدهیم و مسیر درست زندگی را دریابیم.
اراده نیز از سرمایه هایی است که خداوند بزرگ برای ما انسانها عطا نموده است, اراده انسانی به فرد این اختیار را میدهد که اعمال خیر و شر انجام دهد و خویشتن مسئول پاسخگویی به این اعمال در روز قیامت باشد.
خداوند سرشت ما را با خودش آشنا آفریده است , یعنی انسان دارای فطرتی خدا آشنا است. و در عمق وجدان خود به خداوند آگاهی داریم.
حضرت امام خمینی (س) که با زبان، قلم، و عمل خود مفسر آیات قرآن کریم، و مصداق بارز تعلیم و تربیت اسلامی است می فرمایند:
“انسان از اول این طور نیست که فاسد به دنیا آمده باشد. از اول با فطرت خوب به دنیا آمده. با فطرت الهی به دنیا آمده، “کل مولود یولد علی الفطره” که همان فطرت انسانیت، فطرت صراط مستقیم، فطرت اسلام، فطرت توحید است، این تربیتها است که یا همین فطرت را شکوفا می کنند و یا جلوی شکوفایی فطرت را می گیرند.”
خداوند متعال شناخته خیر و نیکی و گرایش به آن و شناخت بدی و زشتی و بیزاری از آن را در وجود ما قرار داده است. تا به خیر و نیکی رو آوریم و از زشتی پرهیز کنیم.
در این مورد یک حدیث از پیامبر حضرت محمد ( ص ) را اینجا نقل میکنیم:
روزی مردی به خدمت رسول اکرم آمد و عرض کرد سؤالاتی دارم که می خواهم مطرح کنم. پیامبر فرمودند آیا می خواهی پاسخت را بشنوی یا آنکه مایلی سؤال کنی؟ عرض کرد شما پاسخ بفرمایید. پیامبر فرمود: آمده ای از من معنای بر و نیکی و اثم و زشتی را سؤال کنی، جواب داد آری سؤال من همین بوده است. پیامبر سه انگشت خود را جمع کرد و آرام بر سینه مرد زد و فرمود: این فتوا را از قلبت بپرس و بعد اضافه کرد: این دل انسان طوری ساخته شده است که پیوندی دارد با نیکی ها. با نیکی ها آرام می گیرد ولی بدیها و زشتی ها آن را مضطرب و ناراحت می کند. درست همانگونه که بدن انسان اگر چیزی که با آن تجانس و هماهنگی ندارد واردش شود، نظم آن را بهم می زند و کار ارگانهای مختلف آن را مختل می سازد، روح انسان نیز به واسطه اعمال ناشایست دچار اختلال و ناراحتی می شود. آنچه که در میان ما عذاب وجدان نامیده می شود ناشی از همین عدم تجانس روح است با زشتکاری و تباهی.
یکی از سرمایه های با ارزش دیگر که خداوند برای ما عطا کرده است : نفس لوامه میباشد.
نفس لوامه چیست؟
نفس لوّامه یکى از مراتب نفس است که آرام نگرفته و دفعکننده نفس شیطانی است .نفس لوامه, همان نفس مومن است که همواره او را در دنیا به خاطر گناهانش و سرپیچى از اطاعتش ملامت مى کند و در روز قیامت سودش مى رساند.
وجدان, همان نفس لوامه اى است که انسان را بعد از ارتکاب گناه سرزنش کرده و روح او را آزار مى دهد و از کرده خود پشیمان مى کند.
علاوه براین سرمایه های بزرگ، خداوند، پیامبران و پیشوایان پاک و دلسوزی را همراه با کتاب راهنما برای ما فرستاد تا راه سعادت را به ما نشان دهند و در پیمودن راه حق به ما کمک کنند.
خلاصه درس دوم دین و زندگی دهم انسانی
عقل به عنوان بزرگترین نعمت الهی، به انسان داده شده تا بتواند به وسیله آن حقایق را درک کند و مسیر صحیح را بیابد. در قرآن کریم و احادیث اسلامی، بارها به اهمیت عقل اشاره شده است. عقل، ابزاری است که انسان را در شناخت خداوند، تقویت ایمان و اتخاذ تصمیمات صحیح در زندگی یاری میدهد.
برای دستیابی به هدفهای متعالی، باید با موانعی که بر سر راه ما قرار دارند، مقابله کنیم. این موانع میتوانند شامل تمایلات نفسانی، وسوسههای شیطانی، نادانی و غفلت، و همچنین محیط و افراد نادرست باشند. از نگاه اسلام، باید با استفاده از عقل و راهنماییهای دینی، این موانع را شناسایی کرده و از راههای صحیح برای غلبه بر آنها استفاده کنیم.
در اسلام، نفس به سه دسته تقسیم میشود: نفس اماره، نفس لوامه و نفس مطمئنه.
- نفس اماره: این نفس انسان را به سوی گناه و تمایلات نفسانی سوق میدهد. قرآن کریم در سوره یوسف، آیه 53، از نفس اماره به عنوان دشمنی که انسان را به سمت بدیها میکشاند، یاد کرده است.
- نفس لوامه: این نفس، وجدان اخلاقی انسان است که او را به خاطر گناه و خطا سرزنش میکند. نفس لوامه نقش مهمی در تقویت اخلاق و پرهیز از گناه دارد و انسان را به سوی توبه و اصلاح رفتار میکشاند.
- نفس مطمئنه: این نفس به آرامش و رضایت الهی رسیده و در مسیر صحیح هدایت قرار دارد. در سوره فجر، آیه 27، به نفس مطمئنه به عنوان نفسی که به سوی پروردگار بازگشته و در آرامش است، اشاره شده است.
در اخیر میتوانیم درس را چنین خلاصه نماییم که: از نگاه اسلام، عقل بزرگترین سرمایهای است که انسان میتواند از آن برای دستیابی به اهداف معنوی و مادی استفاده کند. مقابله با موانع هدف و شناخت نقش نفس اماره و لوامه، به انسان کمک میکند تا در مسیر رشد و کمال گام بردارد. با بهرهگیری از عقل و پیروی از راهنماییهای دینی، میتوانیم به اهداف متعالی دست یابیم و به سعادت و رضایت الهی برسیم.
دین و زندگی دهم انسانی تدبر صفحه 19
با توجه به ترجمهی آیات زیر بگویید هر آیه به کدامیک از آثار دیگر بهرهگیری انسان از عقل اشاره دارد؟
پاسخ:
آنها هنگامی که مردم را به نماز فرا میخوانید، آن را به مسخره و بازی میگیرند؛ این به خاطر آن است که آنها گروهی هستند که تعقل نمیکنند. سورهی مائده، آیهی ۵۸
پاسخ: دوری از جهل و نادانی
و میگویند: اگر ما گوش شنوا داشتیم یا تعقل میکردیم، در میان دوزخیان نبودیم. سورهی مُلک، آیهی ۱۰
پاسخ: تشخیص راه خوب از بد
اندیشه و تحقیق درس دوم دین و زندگی دهم انسانی
۱- آیا وجود شیطان، مانع اختیار و اراده ما در تصمیمگیریها میشود؟
پاسخ: وجود شیطان مانع اختیار و اراده انسان در تصمیمگیریها نمیشود، بلکه وسیلهای است برای امتحان و تقویت ایمان و اراده انسانها. انسان با داشتن اختیار و اراده آزاد، میتواند بین خیر و شر انتخاب کند و با استفاده از عقل و ایمان، راه درست را در مقابل وسوسههای شیطان برگزیند.
۲- چه رابطهای میان «تواناییها و سرمایهها» و «هدف» وجود دارد؟
پاسخ: تواناییها و سرمایهها ابزارها و منابعی هستند که انسان برای دستیابی به اهداف خود از آنها استفاده می کند ؛ اگر یک شخص یک هدفی مد نظرش است ولی توانایی ها و سرمایه های لازم برای تحقق آن هدف را نداشته باشد, برآورده شدن هدف ناممکن خواهد بود.
۳- خداوند، شیطان را از درگاه خود راند و برای همیشه او را طرد کرد، چون فرمان خدا را برای سجده بر انسان اطاعت نکرد. حال، دیدگاه و احساس خود را نسبت به انسانهایی که حاضر نیستند در برابر خدا سجده کنند و بندگی شیطان را میپذیرند، بیان کنید.
جواب صفحه 25 دین و زندگی دهم انسانی
پاسخ: خدای متعال، علاوه بر اینکه عوامل رشد و کمال را به ما نشان داده، عوامل سقوط و گناه و دور ماندن از هدف را نیز به ما معرفی کرده است. حال اینکه بعضی از انسان ها اسیر هوای نفس شده و بندگی شیطان را می کنند، جز اینکه به خود ظلم می کنند و لذت های زودگذر دنیوی را به آرامش روحی و روانی و از همه مهمتر بهشت و لقای خدا ترجیح می دهند، کار دیگری انجام نمی دهند.
در نهایت متاسفانه این گروه از انسان ها به دلیل فرو رفتن در هوس ها از یاد خداوند غافل شده اند و بندگی شیطان را پذیرفته اند.
سوالات درس دوم دین زندگی دهم انسانی
برای دسترسی کامل به سوالات درس 2 دین و زندگی دهم انسانی , به بخش نمونه سوالات امتحانی سایت آموزش ملی بروید و سوالات دی و خرداد ماه این درس به همراه پاسخ نامه های آنها به صورت تایپ شده را به صورت کاملا رایگان بدست بیاورید.