پلی لیست فارسی نهم درس اول
جزوه فارسی نهم درس 1 (5 صفحه)دانلود
فیلم و جزوه طول سال فارسی پایه نهم درس اول – قسمت اول
فارسی نهم ستایش
فارسی نهم ملکا ذکر تو گویم
ملکا ذکر تو گویم که تو پاکی و خدایی / نروم جز به همان ره که توام راهنمایی
معنی ستایش فارسی نهم
خداوندا تو را یاد می کنم زیرا تو پاک و پروردگار جهان هستی و جز به راهی که تو راهنمایی ام کردی نمی روم.
معنی درس اول فارسی نهم
به نام خداوند جان و خرد / کزین برتر اندیشه بر نگذرد
قلمرو فکری:به نام خدایی که دو گوهر گران بهای عقل و جان را آفرید که فکر و اندیشه نمی تواند شناختی بیشتر از این از خداوند داشته باشد و بهتر از این او را توصیف کند.
معنی شعر به نام خداوند جان و خرد فارسی نهم
خداوندِ نام و خداوندِ جای / خداوند روزی ده رهنمای
قلمرو فکری:خداوند متعال صاحب اسما و صفات و القاب متعدّد و آفریننده ی جا و مکان (عالم هستی) است. اوست که روزی دهنده موجودات عالم و هدایت کننده آنهاست.
فارسی نهم بنام خداوند جان و خرد
خداوند کیوان و گَردان سپهر / فروزندهی ماه و ناهید و مهر
قلمرو فکری:خداوندی که سیاره زحل و آسمان و فلک را آفرید و در آن ماه و سیاره زهره و خورشید را قرار داد
فارسی نهم شعر به نام خداوند جان و خرد
به بینندگان، آفریننده را / نبینی، مَرنجان دو بیننده را
قلمرو فکری:تلاش برای دیدن خداوند کار بیهوده ای است و این کار جز آزردن و رنجاندن چشم ها ، ثمری ندارد
فارسی نهم معنی شعر به نام خداوند جان و خرد
نیابد بدو نیز، اندیشه راه / که او برتر از نام و از جایگاه
قلمرو فکری: فکر و اندیشه آدمی نمی تواند آنگونه که شایسته ی خداوند است او را بشناسد چون ذات پروردگار فراتر از نام ها و مکان ها است
معنی شعر به نام خداوند جان و خرد فارسی نهم
ستودن نداند کس او را چو هست / میان بندگی را ببایدت بست
قلمرو فکری:هیچکس نمیتواند خداوند را آنگونه که شایسته اوست ستایش کند ، پس فقط باید برای بندگی او آماده بود و اظهار بندگی کرد
معنی شعر ص 10 فارسی نهم
توانا بوَد هرکه دانا بوَد / زدانش، دل پیر، بُرنا بود
قلمرو فکری: انسان دانا و آگاه در انجام کارها موفق و پیروز است. آگاهی و دانش سبب شادابی و نشاط دل انسان می شود
فارسی نهم زیبایی آفرینش
دیده ای نیست نبیند رخ زیبای تو را / نیست گوشی که همی نشنود آوی تو را
معنی: چشمی نیست که زیبایی صورت تو (خدا) را نبیند و گوشی نیست که صدای تو را نشنود (دیدن زیبایی های طبیعت و شنیدن صدای آنها جلوهای از جمال خداست).
درس اول فارسی نهم
فارسی نهم تشبیه
تشبیه ازجمله رایج ترین آرایه های ادبی معنوی در ادبیات فارسی میباشد , و به طور کلی تشبیه به این معنا است که شاعر یا نویسنده در کلام خود , چیزی را به چیز دیگری مانند نماید.
فارسی نهم فصل اول
تعریف تشبیه
کلمه تشبیه در لغت به معنای مانند کردن میباشد.
اگر کسی یا چیزی را به خاطر یک یا چند صفت مشابه با اغراق به کسی یا چیز دیگری مانند نمایند , تشبیه ایجاد میشود.
به عنوان مثال، در جمله “چشم او مانند ستاره درخشان است”، چشم به ستاره تشبیه شده است تا زیبایی و درخشندگی آن را بهتر نشان دهد.
فارسی نهم درس 1
ارکان تشبیه
تشبیه دارای چهار رکن اصلی است:
با ذکر مثال : « دل او چون آتش میسوزد.» ارکان تشبیه را توضیح میدهیم.
- مشبه: چیزی که مورد تشبیه قرار میگیرد. (مثلاً: “دل”)
- مشبهبه: چیزی که مشبه به آن تشبیه میشود. (مثلاً: “آتش”)
- وجه شبه: ویژگی یا خصوصیتی که بین مشبه و مشبهبه مشترک است. (مثلاً: “سوزان بودن”)
- ادات تشبیه: واژههایی که برای ایجاد تشبیه به کار میروند. (مانند: “مانند”، “چون”، “همچون” و “مثل”)
فارسی نهم درس اول
در اینجا چند مثال از تشبیه با ذکر ارکان آن آورده ایم:
مثال 1:
جمله: “چشم او مانند دریا است.”
- مشبه: چشم او
- مشبهبه: دریا
- وجه شبه: عمق و زیبایی
- ادات تشبیه: مانند
مثال 2:
جمله: “صدای او همچون نغمه پرندگان است.”
- مشبه: صدای او
- مشبهبه: نغمه پرندگان
- وجه شبه: زیبایی و دلنوازی
- ادات تشبیه: همچون
فارسی نهم فصل 1
مثال 3:
جمله: “زندگیاش مانند یک کتاب پر ماجراست.”
- مشبه: زندگیاش
- مشبهبه: کتاب پر ماجرا
- وجه شبه: حوادث و تغییرات
- ادات تشبیه: مانند
فارسی نهم آرایه های درس اول
انواع تشبیه
تشبیه به چند نوع مختلف تقسیم میشود:
- تشبیه ساده: در این نوع تشبیه، هر چهار رکن وجود دارد.
- مثال: “چشم او مانند ستاره درخشان است.”
- تشبیه بلیغ: در این نوع، یکی از ارکان حذف میشود، معمولاً مشبه یا مشبهبه.
- مثال: “چشم او ستارهای درخشان است.” (حذف “مانند”)
- تشبیه مرسل: در این نوع، وجه شبه ذکر نمیشود.
- مثال: “دل او آتش است.” (وجه شبه “سوزان بودن” ذکر نشده است)
- تشبیه تام: در این نوع، همه ارکان ذکر شده و واضح هستند.
- مثال: “زندگی او مانند سفر است.”
کاربردهای آرایه تشبیه
- توصیف و تصویرسازی: آرایه تشبیه به نویسندگان و شاعران کمک میکند تا تصاویری زنده و واضح از احساسات و حالات شخصیتها ارائه دهند.
- افزایش زیبایی زبان: استفاده از تشبیهات زیبا میتواند اثر ادبی را جذابتر کند.
- انتقال احساسات: تشبیه میتواند احساسات عمیقتری را منتقل کند و خواننده را به دنیای احساسی نویسنده نزدیکتر کند.
فارسی نهم 14
فارسی نهم صفحه 14
آرایه تشخیص ( جان بخشی )
آرایه تشخیص یکی از آرایههای ادبی است که در آن ویژگیها یا صفات انسانی به غیرانسانها یا اشیاء نسبت داده میشود. به عبارت دیگر، در آرایه تشخیص، گوینده یا نویسنده، به موجودات غیرانسانی، احساسات، افکار و رفتارهای انسانی را نسبت میدهد.
مثالها:
- درختان میخندند: در این جمله، درختان به عنوان موجوداتی انسانی توصیف شدهاند که قادر به خندیدن هستند.
- دریا فریاد میزند: در اینجا، دریا به جای یک پدیده طبیعی، به عنوان موجودی زنده و با احساسات توصیف شده است.
کاربرد:
آرایه تشخیص معمولاً برای ایجاد تصویرهای زنده و جذاب در شعر و نثر استفاده میشود و به نویسنده کمک میکند تا احساسات و حالات خود را به شیوهای خلاقانه و تأثیرگذار بیان کند. این آرایه میتواند به عمق و زیبایی متن افزوده و خواننده را بیشتر درگیر کند.
جزوه فارسی نهم درس 1 (9 صفحه)دانلود
فیلم و جزوه طول سال فارسی پایه نهم درس اول – قسمت دوم
14 فارسی نهم
مراعات نظیر
مراعات نظیر یا تناسب یکی از آرایههای ادبی است .اگر شاعر یا نویسندهای در شعر یا متن ادبی خود کلماتی را در کنار هم قرار دهد که با هم تناسب داشته باشند یعنی از این آرایه استفاده کرده است.
مثال
یادم از کشته خویش آمد و هنگام درو مزرع سبز فلک دیدم و داس مه نو
داس, درو , مزرع و کشته همگی مربوط به کشاورز و درو کردن محصول هستند.
قصیده چیست
قصیده از ریشه «قصد» گرفته شده و به معنی «مقصود» و «قصد شده» است، زیرا شاعر قصد دارد تا موضوع خاصی را بیان نماید.
قَصیده یک قالب شعر کلاسیک فارسی است. موضوع قصاید مدح شاهان و بزرگان، وصف طبیعت و گاه پند و اندرز است. در این نوع شعر بیت اول با مصراعهای زوج همقافیه است.
تعداد ابیات قصیده میتواند (بین ۳۰ تا ۵۰ بیت یا حتی بیشتر) میباشد.
مثال
ای دیو سپید پای در بند
ای گنبد گیتی! ای دماوند!
(ملکاشعرا بهار)
معنی درس 1 فارسی نهم
آفرینش همه تنبیه خداوندِ دل است
بامدادی که تفاوت نکند لیل و نهار / خوش بَود دامنِ صحرا و تماشای بهار
قلمرو فکری: در صبح زود اول بهار که طول شب و روز آن یکسان است ، رفتن به صحرا و تماشای گل های زیبای بهاری ، لذت بخش است
فارسی نهم صفحه 10
آفرینش همه تنبهِ خداوندِ دل است / دل ندارد که ندارد به خداوند اِقرار
قلمرو فکری:تمام پدیده هایی که در جهان هستی وجود دارد برای بیداری و آگاهی انسان صاحب دل است و کسی که به وجود خدا اقرار و اعتراف نکند ، هیچ ذوق و احساسی ندارد
فارسی نهم معنی صفحه 10
این همه نقشِ عجب، بر در و دیوار وجود / هر که فکرت نکند، نقش بُوَد بر دیوار
قلمرو فکری:این همه نقش و نگار و پدیده های عجیبی که در جهان خلقت وجود دارد ، هر کس به این نقش ها و پدیده ها نیندیشد ، مانند عکس روی دیوار بی روح و بی احساس خواهد بود
13 فارسی نهم
کوه و دریا و درختان، همه در تسبیحاند / نه همه مستمعی، فهم کند این اَسرار
قلمرو فکری: همه ی موجودات هستی کوه و دریا و درختان همه ذکر خدا را می گویند. ولی هر شنونده ای نمی تواند این اسرار و رازهای عالم را بشنود و درک کند
فارسی نهم صفحه 13
خبرت هست که مرغان سحر میگویند: / آخر اِی خفته، سَر از خوابِ جهالت، بردار؟
قلمروفکری: آیا خبر داری که پرندگان سحری به هنگام صبح می گویند: ای انسان غافل، از خواب غفلت بی خبری و نادانی ، بیدار شو .
فارسی نهم ص 13
تا کِی آخر چو بنفشه، سَر غفلت در پیش؟ / حیف باشد که تو در خوابی و نرگس، بیدار
قلمرو فکری: تا کی می خواهی مانند گل بنفشه سرت را پایین بیندازی و از همه جا غافل باشی؟ حیف باشد که تو در خواب غفلت باشی و و گل نرگس بیدار و بینای حقایق باشد
فارسی نهم معنی درس اول
که تواند که دهد میوۀ اَلوان از چوب؟ / یا که داند که بر آرد گل صد برگ از خار؟
قلمروفکری: تنها خداوند بزرگ است که می تواند از چوب درخت ، میوه های رنگارنگ و از خار ، گل های سرخ زیبا ، پدید آورد
عقل حیران شود از خوشۀ زرین عِنَب / فهم، عاجز شود از حقۀ یاقوت انار
قلمرو فکری: عقل از زیبایی خوشه طلایی انگور ، متحیر و فهم از درک زیبایی و ظرافت دانه های انار که مانند یاقوتی سرخ و ارزشمند، می درخشند ، ناتوان است .
پاک و بی عیب خدایی که به تقدیر عزیز / ماه و خورشید مُسَخر کند و لیل و نهار
قلمرو فکری: پاک و بی عیب و نقص است خداوندی که با فرمان و سرنوشت خودش ماه و خورشید و شب و روز را رام و مطیع خود قرار داده است
تا قیامت سخن اَندر کرم و رحمت او / همه گویند و یکی گفته نیاید ز هزار
قلمرو فکری: همه ی مردم تا روز قیامت از بخشش و بزرگی و رحمت الهی سخن می گویند ولی با این همه سپاس یکی از هزاران نعمت او بجا آورده نمی شود
نعمتت بار خدایا، ز عدد بیرون است / شکرِ اِنعام تو هرگز نکند شکر گزار
قلمرو فکری: پروردگارا نعمت های تو قابل شمارش نیست و هیچ انسان شکرگزاری نمی تواند ، شکر نعمت های بی کران تو را به جای آورد
سعدیا، راست رُوان گوی سعادت بُردند / راستس کن که به منزل نرسد، کج رفتار
قلمرو فکری: ای سعدی! انسان های درست کار ، به سعادت و خوش بختی می رسند ، بنابراین تو هم انسانی صادق و راستگو باش ، زیرا انسان های بد رفتار به هدف و مقصودشان نمی رسند
فارسی نهم لغات درس 1
اسرار: راز، جمع سر
سعادت: خوشبختی بزرگوار
عاجز: ناتوان
عنب: انگور
کرم: بخشش
بامداد: صبح زود
مستمع: شنونده
منزل: مقصد
نهار: روز
یاقوت: سنگ قیمتی
انعام: نعمت، بخشش
جهالت: نادانی
حیف: افسوس
خداوند دل: صاحب دل (انسان عارف)
رخ: صورت
سعادت: خوشبختی
عزیز: بزرگوار
غفلت: بی خبری
لیل: شب
مسخر: تحت فرمان، رام، مطیع
نقش: نشان، نگار
تقدیر: سرنوشت، فرمان خدا
حقّه: ظرفی کوچک، که در آن جواهری نگهداری شود . آفرینش: آفریده های جهان
الوان: رنگارنگ
اقرار: اعتراف
تنبیه: آگاه کردن، بیدار کردن
حیران: متحیر، سرگشته
خار: تیغ
راست روان: افراد درست کار
زرین: طلایی
گوی: توپ کوچک
کج رفتار: انسان بدکار
بار: آفریننده، خالق، نیکوکار
فارسی نهم جواب خودارزیابی درس اول
1 – چند نمونه از جلوه های زیبایی آفرینش و نعمت های خدا را در درس ، بیابید و بیان کنید .
پاسخ:
عقل حیران شود از خوشهٔ زرین عِنَب / فهم، عاجز شود از حقهٔ یاقوت انار
که تواند که دهد میوۀ اَلوان از چوب؟ / یا که داند که بر آرد گل صد برگ از خار؟
پاک و بی عیب خدایی که به تقدیر عزیز / ماه و خورشید مُسَخر کند و لیل و نهار
فارسی نهم درس اول خودارزیابی
2 – مفهوم آیه 44 سوره اسراء « آسمان های هفتگانه و زمین و هر موجودی که در آنهاست ، او را می ستایند» با کدام بیت درس ، تناسب دارد؟
پاسخ:
کوه و دریا و درختان، همه در تسبیح اند / نه هم مستمعی، فهم کند این اَسرار
یعنی چیزی در جهان نیست، مگر آنکه خدا را تسبیح کند و به پاکی بستاید، لیکن شما تسبیح آنها را نمی فهمید .
3 – پیام بیت پایانی شعر را توضیح دهید .
پاسخ:
پیام بیت پایانی این است که انسان باید راستگو و درست کار باشد، چرا که کسانی که دروغگو و درست کار نیستند، هرگز به هدف خود نمی رسند. ( توصیه به راستگویی و درست رفتار کردن )
فارسی نهم زیبایی آفرینش
فارسی نهم گفت و گو کنید صفحه 14
1 – درباره پیام این درس با هم گفت و گو کنید .
پاسخ:
آفریده های خدا برای آگاه کردن دل انسان های صاحب دل هستند . همه آفریده ها در حال تسبیح خداوند هستند . مرغان سحر به انسان غافل می گویند که از خواب غفلت و بی خبری بیدار شود . خداوند از هر عیب و نقصی دور است .
2 – جلوه هایی از زیبایی منطقه و محل زندگی خود را ذکر کنید و درباره عبرت آموزی آنها بحث کنید.
پاسخ: بر عهده دانش آموز است.
فارسی نهم فعالیت نوشتاری صفحه 15
1 – مترادف واژه های زیر را از متن درس بیابید و بنویسید .
شگفت، آگاهی ، ستایش خداوند ، شنونده، نادانی ، انگور ، رام ، روز ، مقصد ، خوشبختی
15 فارسی نهم
پاسخ:
شگفت :عجب
آگاهی :تنبیه
ستایش خداوند :تسبیح
شنونده :مستمع
نادانی :جهالت
انگور :عنب
رام :مسخر
روز :نهار
مقصد :منزل
خوشبختی :سعادت
جواب صفحه 15 فارسی نهم
2 – در بیت های زیر از کدام عناصر زیبایی سخن، استفاده شده است؟
خبرت هست که مرغان سحر میگویند: / آخر اِی خفته، سَر از خوابِ جهالت، بردار؟
پاسخ: آرایه تشخیص (جان بخشی به اشیا): حرف زدن مرغ سحر
فارسی نهم 15
تا کِی آخر چو بنفشه، سَر غفلت در پیش؟ / حیف باشد که تو در خوابی و نرگس، بیدار
پاسخ :آرایه تشبیه
مشبه: انسان / مخاطب (در این مصراع غایب است)
ادات تشبیه: چو
مشبه به: بنفشه
وجه شبه : سر غفلت در پیش داشتن
آرایه تضاد بین خواب و بیدار
حل صفحه 15 فارسی نهم
3 – بیت دوم درس را در یک بند توضیح دهید.
پاسخ:
فارسی نهم حل صفحه 15
آفریده های خدا بسیار متنوع و گوناگون هستند. این آفریده ها با نظم و فلسفه خاصی آفریده شده اند. انسان های عاقل با دیدن زیبایی های طبیعت و آفریده های خدا، به وجود خالق بی همتا پی می برند. یعنی آفریده های خدا باعث آگاه شدن انسان عاقل می شوند. کسی که به وجود خداوند اعتراف نمی کند اصلا دل ندارد.
فارسی نهم حکایت درس اول
فارسی نهم حکایت صفحه 16
روزی پیر (مُرشد، راهنما) ما، با جمعی از همراهان به درِ آسیابی رسید. افسارِ اسب کشید و ساعتی درنگ کرد پس به همراهان گفت: « میدانید که این آسیاب چه میگوید؟
حکایت سفر فارسی نهم
قلمرو فکری: یک روز ، شیخ و راهنمای ما ابوسعید ابی الخیر ، با گروهی از همراهانش به در آسیابی رسید. اسبش را نگه داشت و توقف کرد و مدتی ، صبر کرد. سپس به همراهانش گفت: میدانید که این آسیاب چه چیزی را به ما می گوید (آموزش میدهد)؟
فارسی نهم حکایت سفر
میگوید: معرفت این است که من در آنم. گِردِ خویش میگردم و پیوسته در خود سفر میکنم، تا هر چه نباید، از خود دور گردانم.»
فارسی نهم معنی جکایت سفر
قلمرو فکری: میگوید: شناخت واقعی همین است که من در حال پرداختن و انجام آن هستم. به هنگام گشتن ، با خودم اندیشه میکنم و به کارهای خودم توجه میکنم و آن چیزهایی که شایسته و مناسب نیستند را از خود دور میکنم .
پیام و نتیجه حکایت
این حکایت توصیه به خودشناسی می کند. معرفت و شناخت واقعی،آگاهی نسبت به کاستیهای خود و سعی در برطرف کردن آنهاست.
فارسی نهم لغات درس اول
پیر :شیخ، مرشد، مراد
ساعتی :یک ساعت، مدتی
درنگ :توقف، تامل، وقفه
آسیاب : دستگاهی که گندم و دیگر غلات را آرد میکند .
افسار : مهار، طنابی که به سر و گردن اسب و الاغ میبندند .
معرفت :شناخت
در آنم : مشغول آن هستم، در حال پرداختن به آن کار هستم .
گرد خویش گشتن : توجه به خویش، با خود اندیشیدن، به کار خود توجه کردن
پیوسته :مدام، همیشه
در خود سفر کردن : جستجو در باطن و درون خود